Poniższy artykuł stanowi krótką bazę wiedzy, na temat rodzajów zdolności, jaką mogą posiadać dzieci. Podaje przykłady prawidłowych postaw rodzicielskich, które są wsparciem dla rozwoju. Sygnalizuje, że na nasze umiejętności wpływają geny, a także środowisko wychowawcze. Stanowi inspirację w świadomym podejściu do rodzicielstwa, w kwestii wsparania talentów.
Większość psychologów wyznaje pogląd, że rozwój małego dziecka jest częściowo uzależniony od odziedziczonych zdolności, a po części zależy od warunków domowych i sposobu wychowania. Mamy tutaj dwie koncepcje uzdolnień: wyposażenia (z którymi dziecko się rodzi, nie mamy na nie wpływu) i rozwoju (wpływ środowiska). Trudno jest ocenić znaczenie każdej
z wymienionych koncepcji. Punkt widzenia rodzica wpływa na relację z dzieckiem i jednocześnie określa sposoby inspiracji. Rodzic przekonany o większym znaczeniu wrodzonych talentów, niż nabytych umiejętności, chętniej zajmie pozycję obserwatora, nie wątpiąc w duże postępy dziecka, osiągane bez jego interwencji. Z drugiej strony, rodzic wierzący w wiodącą rolę środowiska
w kształtowaniu rozwoju dziecka z większym prawdopodobieństwem przyjmie postawę aktywną
w aranżowaniu zajęć wspierających rozwijanie nabywanych umiejętności dziecka.
Rodzice i wychowawcy dzieci, które przejawiają szczególne zainteresowania, zaangażowanie lub zdolności, w pewnych dziedzinach talentu, często oferują specjalną zachętę
i pomoc, by te cechy w sobie rozwijali. Spośród szerokiej gamy talentów, jakimi obdarzeni są ludzie, wymienić można kilka przykładów:
Talent artystyczny
Dziecko ma bujną wyobraźnię i myśli abstrakcyjnie, lubi malować, eksperymentuje w wyborze technik malarskich, tworzy własne wytwory z gliny i plasteliny, dostrzega barwy, zauważa szczegóły.
Talent twórczy
Dziecko chętnie wymyśla własne bajki, opowiadania, piosenki. Posługuje się bogatą fantazją, wyobraźnią i z łatwością, obrazy powstałe w umyśle zamienia w słowa.
Talent aktorski
Dziecko chętnie uczestniczy w zabawach wymagających wchodzenia w role, lubi zabawy mimiczne i pantomimiczne, potrafi modulować głosem, wyraża ekspresję słowną, ruchową, mimiczną.
Talent muzyczny
Dziecko chętnie bierze udział w zabawach muzyczno-ruchowych, lubi śpiewać piosenki i słuchać muzyki. Posiada intuicję muzyczną, wyraża ją za pomocą ruchu (kląskaniem, tupaniem, klaskaniem) jak i za pomocą gry na instrumentach perkusyjnych.
Talent matematyczny
Dziecko wcześniej interesuje się liczbami i liczeniem, wykazuje się umiejętnością logicznego myślenia, lubi rozwiązywać łamigłówki, dobrze zapamiętuje zasady gier logicznych i stosuje się do nich.
Talent przywódczy
Dziecko wykazuje się dużą pewnością siebie i umiejętnością przewodzenia w grupie. Chętnie organizuje zabawę, narzuca własne pomysły i oczekuje od innych ich realizowania.
Talent sportowy
Dziecko jest aktywne ruchowo, sprawne i z chęcią bierze udział w różnych formach ruchu. Posiada bardzo dobrą koordynację ruchową, często interesuje się konkretnych rodzajem sportu.
Talent pisarski
Dziecko szybciej od innych nabiera umiejętności pisania i czytania, chętnie sięga po książki, interesuje się ich treścią, słucha czytanych bajek i opowiadań, tworzy własne zapiski, prowadzi pamiętnik. Sprawnie opowiada, rymuje, wymyśla wierszyki i nowe słowa.
Talent naukowy
Dziecko jest ciekawe świata, interesuje się matematyką, chemią, fizyką i przyrodą. Lubi eksperymentować i prowadzić własne doświadczenia i obserwacje. Samodzielnie dokonuje oceny zauważonych zjawisk.
Talent techniczny
Dziecko jest zręczne manualnie, chętnie posługuje się różnego rodzaju narzędziami, chętnie wycina, skleja, tworzy własne modele, rysunki techniczne, projekty i plany. Interesuje się działaniem różnych maszyn.
Rodzice, którzy doszukali się cech wskazujących na posiadanie talentu u swojego dziecka, zdolności, które wychodzą poza przeciętny poziom umiejętności, stają przed pewnym wyzwaniem- Jak wspierać własne dziecko, aby rozwój tych umiejętności następował w sposób harmonijny?
Szczęście dziecka i dobro rodziny jest najważniejsze, dlatego nie powinno odczuwać się żadnej presji związanej z nakładanymi oczekiwaniami. Należy uważać, aby jako rodzice nie wejść w rolę producentów, wypychając dzieci na scenę i oceniając wszystko co robią. Dziecko potrzebuje mądrego i cierpliwego przewodnika, który wspiera i ukierunkowuje jego działania. Pierwszą małą sceną dla talentu dziecka jest dom rodzinny. Wystarczy wsparcie kochających opiekunów, którzy
z wyczuciem podchodzą do rozwijania zdolności dzieci z zachowaniem pewnego rodzaju umiaru
i rozsądku. Rozwijaniu talentów powinna towarzyszyć przede wszystkim dobra zabawa. Młode umysły dzieci najlepiej przyswajają wiedzę poprzez zabawę. Zabawa jest świetną formą rozwijania zainteresowań dzieci, wyzwala pozytywne emocje, a realizowana w towarzystwie rodziców, wpływa na powstawanie mocnych rodzinnych więzi.
Wiele instytucji oferuje bogatą bazę zajęć dla dzieci, są to zajęcia sportowe, kółka plastyczne, nauka śpiewu, tańca, nauka podstaw programowania, zajęcia eksperymentalne i wiele innych. Dużą rolę, w których dzieci mogą się realizować, odgrywają instytucje, takie jak przedszkola i szkoły. Nauczyciele umożliwiają dzieciom odpowiednią przestrzeń do samorealizacji wspierając przy tym wychowawczą rolę rodziny. Zapisując dziecko na zajęcia dodatkowe, poza przedszkolem i szkołą, które wymagają dodatkowego wkładu czasu w wąskim planie dnia, należy pamiętać, aby nie obciążało to zbytnio dziecka i jego możliwości. Dziecko, jak i rodzice mają prawo do przyjemności, odpoczynku i wolnego czasu. Zbytnie obciążenie, fizyczne, umysłowe
i psychiczne, może negatywnie wpłynąć na dalszy rozwój dziecka i ukazać się brakiem chęci dalszego uczestnictwa w takiego typu zajęciach.
Rodzicom, którzy mają zdolne dziecko, lub którzy chcą mieć wpływ na rozwijanie zdolności dziecka, polecam, aby zaufali własnej rodzicielskiej intuicji i zaufali sobie. Obserwujcie swoje dziecko, bądźcie towarzyszami ich zabaw, spędzajcie z nim jak najwięcej czasu, a na pewno nic nie umknie waszej uwadze. Zauważycie potencjał, jaki drzemie w waszych dzieciach, pokierujecie je na właściwe tory. Bądźcie wspierający i doceniajcie najmniejsze postępy waszych dzieci. Każdy krok w dążeniu do doskonałości jest ważny, a etap dzieciństwa najważniejszy. To on daje solidna podstawę naszego dalszego życia w wielu jego aspektach, które nas definiują.
Opracowała:
Katarzyna Hajdaś
Literatura:
- „Zdolny maluch. Jak rozwijać wrodzone umiejętności dziecka”; dr R. C. Woolfson, wyd. MUZA SA, Warszawa 2002
- „Jak kształtować uzdolnienia dzieci i młodzieży”; J. W. Eby, J. F. Smutny; WSiP; Warszawa 1998
- „Bez presji. Pozwólmy dzieciom cieszyć się dzieciństwem”, A. Rosenfeld, N. Wise; Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2000
- „Jak wychowywać geniusza przez zabawę. Dziecko twórcze i radosne. Sprawdzone sposoby wspierające wszechstronny rozwój”; K. Mitros, wyd. Publicat, Poznań
- „Umiejętności manualne dzieci w wieku 5-7 lat”, B. Grabowska; wyd. Petrus, Kraków 2009
- Publikacje internetowe: akademiarodziny.wzp.pl/vt-article/rozwijanie-talentow-dziecka/