MAMO, TATO BAW SIĘ ZE MNĄ, CZYLI ZABAWY I ĆWICZENIA DLA DUŻYCH I MAŁYCH ROZWIJAJĄCYCH SPRAWNOŚĆ MANUALNĄ
Kiedy dziecko oświadcza nam, że się nudzi najczęściej zbywamy je stwierdzeniem: „to pobaw się”. Często jednak bywa i tak, że wprawia nas w zakłopotanie, bo tak naprawdę nie mamy pomysłu na to, co mu zaoferować.
Poniżej przedstawione propozycje zabaw doskonale nadają się na różne okazje zarówno dla dzieci, jak dla nas dorosłych i pozwolą nam na aktywne, a zarazem twórcze spędzenie czasu z dzieckiem, a nie obok niego, na oderwanie się, chociaż na chwilę od codziennych zajęć. Celem proponowanych przeze mnie zabaw i ćwiczeń jest oczywiście poprawienie sprawności manualnej dziecka tak, aby mogło sobie poradzić z codziennymi czynnościami wymagającymi wykonywania drobnych i precyzyjnych ruchów ręki, a do tego przyczynia się w dużym stopniu wykonywanie przez dziecko różnorodnych czynności manipulacyjnych, konstrukcyjnych oraz prac plastycznych. Zabawy tego typu powinny poprzedzać naukę pisania, ponieważ wpływają znacznie na poprawę sprawności dziecka i zapewniają mu tym samym lepszy start w szkole. A co mogą dać nam dorosłym? Również, bardzo wiele, w dobie komputerów i telefonii komórkowej pozwolą nam chociażby na biegłe pisanie na klawiaturze komputera, czy robiących zawrotną karierę SMS-ów.
MALOWANIE – rozluźnianie napięcia mięśniowego rąk
- Wypełnianie kolorem całej powierzchni papieru
- malowanie całej powierzchni arkusza formatu A4, dużym pędzlem ruchami poziomymi i pionowymi
- malowanie arkusza w kolorowe pasy i późniejsze wykorzystanie go jako tła do dalszych prac
- malowanie na gazecie, szarym papierze, tapecie ułożonym w pozycji poziomej i pionowej
- Malowanie form kolistych
- malowanie kolorowych kół, balonów, baniek mydlanych, plam (utrwalanie prawidłowego kierunku ruchu)
- Malowanie form falistych
- malowanie prostych wzorów w formie szlaczków grubym pędzlem na pasach szarego papieru (sinusoidy, łańcuchy literopodobne)
- Malowanie dużych konturowych rysunków
- wykonywanie prostych, okrężnych, falistych linii zamalowujących wyznaczone płaszczyzny
- Malowanie „mokre na mokrym”, przy pomocy gąbki, zwiniętej w kłębek waty, gazy itp. i późniejsze uzupełnianie powstałych plam konturem wykonanym pisakiem, tuszem, cienkim pędzelkiem
- malowanie na podkładzie z kaszy mannej, piasku, ryżu
- Malowanie patykiem na zamalowanej świeżą farbą klejową powierzchni papieru
- Malowanie pędzlem na różnych formatach na temat dowolny i określony
USPRAWNIANIE KOŃCÓW PALCÓW
- Stukanie czubkami palców:
- naśladowanie kropel padającego deszczu
- naśladowanie gry na różnych instrumentach
- naśladowanie czynności pisania na maszynie
- naśladowanie ruchu kroczącego owada
- stukanie wszystkimi palcami jednocześnie
- stukanie wybranymi palcami
- zabawy paluszkowe typu: „idzie rak”, „szła raz myszka”, itp.
- Malowanie suchym palcem na mokrym podkładzie z farbą klejową
- Rysowanie palcem na piasku, w kuwecie wypełnionej kaszą, mąką, solą itp.
- Malowanie 10 palcami
- Stemplowanie paluszkami
- Malowanie pęczkiem waty, gazy
- Modelowanie w glinie, plastelinie, masie solnej
- ugniatanie gliny, plasteliny, masy solnej
- toczenie wałeczków, kulek
- formowanie ornamentów i wzorów z cienkich wałeczków i kulek
- lepienie różnych form i łączenie ich w całość
- łączenie wytworów z gliny, plasteliny z innymi materiałami
- kompozycje cięte nożem, dłutkiem w gipsie
- Zgniatanie, zginanie i składanie papieru oraz drutu
- ormowanie kul z gazety, bibuły, papieru
- składanie papieru-sztuka ORIGAMI- formy płaskie i przestrzenne
- wyginanie, formowanie przedmiotów, postaci, rzeczy z kolorowego miękkiego drutu(litery, cyfry)
- Wydzieranie
- darcie starych gazet, papierów, folii w dowolny sposób na kawałki różnej wielkości
- wydzieranie z wykorzystaniem chwytu pensetkowego – naklejanie uzyskanych kawałków na papier
- wypełnianie zarysu kompozycji gotowymi ścinkami
- wydzieranie wzdłuż zaznaczonych konturów
- wydzieranie wcześniej zaplanowanego kształtu – tworzenie kompozycji
- tworzenie mozaiki z elementów wyrywanych z papieru z gotowymi nacięciami
- kompozycja z wydzieranych pasków papieru
- Wycinanie
- dowolne cięcie papieru, gazet, tkanin o różnej grubości w dowolny sposób
- nacinanie frędzli, wycinanie ząbków itp.
- wycinanie wzdłuż zaznaczonych linii prostych, łamanych, łuków, okręgów
- wycinanie papierowych witraży
- komponowanie obrazków z wyciętych pasków papieru
- wycinanka ze szmatek
- stemplowanie
- gotowymi stemplami
- stemplowanie palcami lub całą dłonią
- stemplowanie stemplami wykonanymi samodzielnie z różnych materiałów ( ziemniak)
- Układanie wzorów
- rysowanie nitką
- układanie wzorów z wykorzystaniem elementów mozaiki
- układanie lub wypełnianie narysowanego konturu z kamyków, kapsli, guzików, nasion fasoli itp.
- układanie wzorów i obrazków na podkładzie z plasteliny, gliny, masy solnej z wykorzystaniem: makaronu, sznurka, kolorowych nitek, guzików itp.
- komponowanie obrazków ze sznurka i kolorowych nitek
- układanie obrazków ze słomek, patyczków, kolorowych kredek itp.
- przekładanie drobnych przedmiotów z jednego pojemnika do drugiego
- Nawlekanie
- układanie piramidek
- nawlekanie dużych korali na drut, pociętych słomek, rurek, makaronu, guzików
- nawlekanie drobnych koralików, owoców jarzębiny za pomocą igły i nici
- sznurowanie butów
- zapinanie guzików
- Haftowanie i wyszywanie
- zwijanie, nawijani sznurków, włóczki, nici na ołówek, kłębek, patyk
- owijanie tekturowych kółek (różnej wielkości0 kolorową włóczką, sznurkiem, paskami bibuły
- owijanie grubym sznurkiem butelek różnej wielkości-wazoniki
- wykonywanie kolorowych pomponików
- przewlekanie kolorowych nici, sznurków, wstążeczek itp. Przez dziurki wykonane dziurkaczem na krawędziach tekturowych postaci, zwierząt
- przyszywanie guzików sznurowanie butów
- haftowanie wzorów narysowanych na papierze lub materiale
- zawiązywanie supełków i kokardek
- robótki na szydełku i na drutach
- łączenie dwóch kawałków materiału
ĆWICZENIA GRAFICZNE
- 1. Kreślenie form kolistych
- a) kreślenie kół dowolnej wielkości miękką kredką lub pastelą w różnych kolorach
- b) zestawianie form kolistych w różny sposób (tworzenie z nich kształtów zwierząt, roślin, itp.)
- Rysowanie kolorowych kół i spirali jedne na drugich
- rysowanie form kolistych jednocześnie obiema rękami
- rysowanie nitką
- 2.Malowanie kredkami wnętrza konturów
- kolorowanie kredkami wnętrza konturów różnej wielkości według własnego pomysłu
- kolorowanie konturów według podanego wzoru
- c) kolorowanie obrazków w książeczkach
- d) wklejanie obrazków we wcześniej narysowany kontur 3. Kopiowanie rysunków
- przerysowywanie rysunków konturowych przez kalkę techniczną
- przerysowywanie rysunku na matowym szkle
- pogrubianie konturów narysowanych delikatna linią
- Kreślenie kształtów graficznych za pomocą kreski łączącej wyznaczone punkty
- Obrysowywanie konturów z plastyku, drewna, kartonu oraz szablonów literowych-
- tworzenie z nich własnych kompozycji
- obrysowywanie dłoni, stóp, całej sylwetki na małych i dużych arkuszach
- Rysowanie szlaczków i wzorów z elementów literopodobnych (w powietrzu, na podłodze,
- na plecach kolegi itp.)
- a) rysowanie (palcem, patykiem, kredką, flamastrem) ruchem ciągłym od 3-5 jednakowych elementów
- rysowanie kolorowych szlaczków według wzoru lub własnego pomysłu
- ozdabianie szlaczkami i wzorami dywaników, szaliczków, chusteczek, itp.
ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE RUCHY OBU RĄK
- Rysowanie lub malowanie dwoma rękoma jednocześnie np. od środka kartki na zewnątrz, od zewnętrznych krawędzi do środka
- Rysowanie szyn, śladów kół samochodu, rozchodzących się dróg rowerzystów
- Schodzenie dwoma pionkami jednocześnie po szczeblach drabiny
- „Sadzenie kartofelków” dwoma rękoma jednocześnie
- Gra na bębenku lub tamburynie jednocześnie dwoma pałeczkami
- Zbieranie kamyków, guzików, kapsli ułożonych w dwóch rzędach po prawej i po lewej
- stronie dziecka
- Kreślenie wzorów w powietrzu, na podłodze dwoma rękoma jednocześnie
- Łapanie piłki, woreczka, balonika dwoma rękoma jednocześnie i na zmianę raz jedną ręką,
- raz drugą
- Odbijanie piłki o podłogę lub ścianę oburącz lub na zmianę raz jedną ręką, raz drugą
- Rzuty gazetową kulą przed siebie, za siebie do góry (chwyty i podrzuty oburącz i jednorącz)
- Kreślenie liter różnej wielkości-wodzenie rękoma po wzorze
PONADTO:
- 1.Malowanie na gazecie
- Rysowanie kreda na dywanie, asfalcie, szarym papierze
- Wysypywanie obrazków z piasku, kaszki itp.
- Tworzenie kompozycji ze sznurka i kolorowych nici
- Układanie mozaiki, wzorów z patyczków, guzików, kredek, kamyczków
- Rysowanie świecą
- Montowanie z klocków lub gotowych elementów według własnego pomysłu lub wzoru
- Majsterkowanie z różnego rodzaju tworzywa (w tym z tworzywa przyrodniczego
- Rysowanie węglem, pisakiem, pastelą itp.
- Układanie puzzli
- Rysowane wierszyki